میراث آریا: هزار رود سرزمینی است که بسیاری، آب و هوای آن را به آب و هوای مدیترانه‌ای تشبیه می‌کنند. درخت‌های سربه فلک‌کشیده، آرامش آرمیده در پس چشمه‌های جاری، سرزمین موسیقی اصیل آذربایجانی و سرزمینی که باید سفر کرد تا بتوان آن را درک کرد. 

هزار رود، روستایی است که در پنج کیلومتری غرب شهر آب‌بر، مرکز شهرستان طارم واقع شده و از جنوب به رودخانه قزل اوزن مشرف است و بخش شمالی هزار رود که مشرف بر کوهستان‌ها و ییلاق‌های این روستا است و کوه‌های آسمان کوه یا ماسوله داغ در آن قرار دارند و بوسیله یک راه پیاده‌رو و قدیمی و کوهستانی به ماسوله منتهی می‌شود. فاصله روستای هزار رود تا زنجان حدود ۱۲۰ کیلومتر و تا شهر منجیل در حدود ۶۰ کیلومتر است. روستای هزار رود یکی از روستاهای مهم و بزرگ و پرجمعیت شهرستان طارم از توابع استان زنجان است و آب وهوای این روستا همچون دیگر مناطق در روستاهای شهرستان طارم، مدیترانه‌ای و معتدل است و به همین دلیل به‌صورت بالقوه و بالفعل توانایی پرورش هر نوع محصول را دارد. 

رودخانه‌ای با آب زلال و قابل توجه که از کوهستان‌های شمالی این روستا سرچشمه گرفته و با مشرب کردن باغات زیتون، گردو، انار و زمین‌های کشاورزی این روستا، طی مسیری ده کیلومتری به رودخانه بزرگ قزل اوزن می‌ریزد. 

پیشینه هزار رود در نوشته اعتمادالسلطنه سال ۱۲۹۶ هجری قمری این چنین آمده‌است: 

«قدیم النسق بهترین قرای پشتکوه است. هشتاد خانوار رعیت و پنجاه خانوار سادات دارد، وضع عمارات ایشان به‌طور گیلان است، رودخانه در وسط آبادی جاری و سی محله است که از یک دیگر فاصله زیادی دارند. پنجاه جفت زراعت می‌کند مزرعه دارند موسم بهرن آباد که بعضی از دو حشم این قریه در آنجا می‌نشینند حاصل آنجا از رودخانه مشروب می‌شود. پنبه و صیفی زیاد می‌کارند باغات بسیار سیصدوچهل پنج تومان مالیات دیوانی می‌دهند هوایش گرمسیر است.» 

هزار رود، روستایی کوهپایه‌ای است و خانه‌های مسکونی آن به‌صورت متفرق در دوره‌ای به شکل V واقع شده‌اند. قله ۲۸۱۲متری آسمان کوه در قسمت شمالی منطقه زیبای هزار رود و در ناحیه جنوب شرقی شهر تاریخی ماسوله قرار گرفته است. آسمان کوه شکل تقریبا مخروطی دارد و اکثرا از برف و یخ پوشیده شده است و چشمه‌های آب سرد معدنی فراوانی دارد. قله آسمان کوه در شمال هزاررود شهرستان طارم از طریق یال شرقی به کوههای باکلور و یال غربی به قله لاسه سر و در نهایت توسط گردنه اَندَرِه به قله شاه معلم و تور شوم متصل می‌شود. این ارتفاعات دنباله کوه‌های تالش هستند که تا دره سفیدرود پیش می‌رود و دارای تپه‌ها و دره‌های متعدد است و به دو ناحیه تقسیم می‌شود. یکی ناحیه مرتفع که بین گیلان و طارم و خلخال واقع شده و سابقاً جنگل بوده است و دیگری جلگه ساحلی که دارای خاکهای رسوبی حاصلخیز است و زمینهای زراعی گیلان را تشکیل می‌دهد. 

زبان مردم روستا، ترکی آذربایجانی است هر چند در گذشته، بخشی از مردم این روستا به زبان تاتی سخن می‌گفتند. هزاررود یکی از تولیدکنندگان سیر، زیتون، انار، خرمالو و غیره در منطقه است. 

اماکن و بناهای تاریخی

در گذشته‌های دور دو قلعه باستانی در بالا و پایین یک صخره بلند طبیعی در محلی بنام «گلف» وجود داشته‌است که هم‌اکنون خرابه‌های آن به نام‌های «قلعه‌پش» و «قلعه‌بن» پا برجاست، قلعه‌پش به معنی قلعه بالا و قلعه‌بن به معنی قلعه پایین است. 

۱- قلعه پش: 

در بالاترین نقطه در محلی بنام «گلف» در بالای یک صخره بلند ساخته شده بود و از نظر تاریخی آنچه حفاران غیرقانونی درباره آن می‌گویند مربوط به دوره «مادها» است که بعدا به گیلان گریخته‌اند. هم اکنون اثر یک استخر و حوض بزرگ که از سنگ و ساروج ساخته شده و بر اثر حفاری از زیر خرابه‌های قلعه سر برون آورده هویداست. 

در اطراف این قلعه چندین غار بزرگ و کوچک وجود دارد که طول یکی از آن‌ها به صدها متر می‌رسد و کشف ابعاد کلی این غار یک گروه و هیئت بزرگ و مجهز غارنوردی را می‌طلبد. 

آنچه را که افراد مجرب محلی در این باره می‌گویند، در کف این غار جوبهای بزرگ و کوچک آب جاری است و در سقف آن ستون‌های آهکی به شکل‌های دیدنی آویزان است که در زمین‌شناسی به استاگیت و استاگلیت معروف هستند. تنها جانداری که مشاهده شده است، خفاش است. ناگفته نماند این افراد برای دستیابی به گنج و آثار باستانی با امکانات محدود وارد این غار شده‌اند. 

۲- قلعه «گنبه تبر»:

این آثار مسکونی قدیمی در یک کیلومتر پایین‌تر از آثار قلعه پش و قلعه بن واقع شده و چند سال پیش اثر چندین ساختمان قدیمی که به شکل دایره و لوزی ساخته شده بود، موجود بوده است، ولی متاسفانه به علت بی‌توجهی از بین رفته است. 

۳- حیات محله:

این محل قدیمی مرکز حکومت فردی بنام مهدی خان بوده و برادر وی بیوک خان بر آببر حکومت می‌کرده است. 

۴- محله قدیمی و مسکونی بنام زیباشهر یا قلعه غیب اله: 

قلعه غیب اله تا چند سال پیش کاملا سالم و یک منظره جالب دیدنی بوده، آنچه از نوشته‌ها و کندکاریهای داخل اماکن برمی آمد این است که یک گروه کاملا مسلمان در آن محل زندگی می‌کرده‌اند که به قرن هفتم یا هشتم (ه. ق) تعلق داشته، در بالای این قلعه در دامنه کوه چندین زاغه وجود دارد که محل نگهداری احشام و دامهای آنان بوده است، بناهای دیگر تاریخی و قدیمی این روستا که فقط به نام آن‌ها اشاره می‌کنیم عبارتند از: «قز قلعه»، «قلعه سوسن»، «برج قدیمی»، «نسا کوه» و غیره هستند. 

در هر صورت جاذبه‌های تاریخی و طبیعی هزاررود به گونه‌ای است که هر نوع مسافر با هر نوع سلیقه‌ای را به سمت خود جذب می‌کند. 

هزاررود از جمله روستاهایی است که همچنان بعد از گذشت چندین سال از پیشرفت تکنولوژی و صنعت در منطقه بکر و دست نخورده باقی مانده است که در بعضی از خانه‌ها با وجود نانوایی لواشی و بربری همچنان پخت نان محلی در برخی از خانه‌ها انجام می‌شود.

انتهای پیام/